Türk bilim kadını bir ilke imza atacak

Türkiye’de ilk defa tıbbi ve cerrahi eğitimde kullanılmak üzere sentetik doku ve organ modelleri üreten Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Özge Akbulut, yeni projesi ile İngiltere’nin en önemli fon kuruluşlarından olan Newton Prize Başkanlık Ödülü’ne aday gösterildi. Meme cerrahisi alanında online eğitim ile pratik eğitimi bir arada sunan projeye birinci olması durumunda 500 bin sterline varan bir fon sağlanacak.

Meme kanseri tedavisinde cerrahların sağlıklı dokuyu olabildiğince koruyarak tümörleri çıkarmasını sağlayan onkoplasti eğitimi üzerine çalışan Dr. Akbulut, çalışmalarını Milliyet’e anlattı.

‘Kadınlar için önemli’

Meme kanserinin dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser türü olduğunu ve meme cerrahisinin büyük önem kazandığını dile getiren Dr. Akbulut, “Tasarladığımız ve ürettiğimiz meme modelleri cerrahların özellikle meme koruyucu teknikleri öğrenmelerine ve pratik kazanmalarına katkı sağlıyor. Bu hastalığın tedavisinde ‘meme koruyucu’ teknikler son yıllarda bir hayli öne çıkmış durumda. Çünkü kadınlar için tıbbı işlemler kadar memenin operasyon sonrasında düzgün kalması da önemli.

Genel olarak tedavilerini de etkiliyor. Bu modeli Türk Senoloji Akademisi’yle birlikte geliştirdik. Türkiye’nin dışında dünyanın bir çok ülkesindeki cerrahlara, kuruluşlara da bu modelleri veriyoruz. Şimdi ise bunu bir adım öteye taşımayı hedefliyoruz” dedi. Dr. Akbulut yeni çalışmalarını şöyle anlattı: “Pandemi nedeniyle, dünyanın birçok yerinde Mart’tan itibaren çok büyük bir hızla online eğitime geçildi ve yüz yüze yapılması planlanan eğitimler iptal oldu. Bu iptallere, meme kanseri operasyonlarında memelerin estetik yapısını korumayı öğreten onkoplasti kursları da dahil. Cerrahlara sadece online eğitim vermek yeterli değil. Biz cerrahlara online ve fiziksel eğitimi bir arada nasıl veririz diye düşündük ve bir sistem oluşturduk.

Cerrahların var olan meme modeli üzerinde çalışırken el ve göz hareketlerinin takip edilebileceği ve bu sayede de performanslarının ve öğrenme seviyelerinin değerlendirilebileceği bir yapı önerdik. Bu seviyede bir eğitim dünyada şu ana kadar hayata geçirilmedi. Online ama aynı zamanda fiziksel eğitimi tıbbi olmayan bir ortamda verebilmek cerrahların laboratuvara girme imkanları yokken bulundukları yerde çalışmalarına devam edebilmelerini sağlayacak. Bu sistem cerrahi eğitimi dünyanın her yerinde ulaşılabilir kılacak.”

‘Ön çalışmalar başladı’

Projede, İngiltere’de onkoplasti alanında master veren tek programa sahip East Anglia Üniversitesi’nden Dr. Sue Down, göz takibi ile performans değerlendirmesi yapan teknolojinin geliştiricisi Optomize Ltd. ve Heriot-Watt Universitesi’nden Dr. Mel McKendrick ve Kraliyet Mühendislik Akademisi (Royal Academy of Engineering) ile birlikte çalıştıklarını dile getiren Dr. Özge Akbulut, şunları anlattı:

“Oluşturacağımız online program cerrahların beraber öğrendikleri bir platform olacak. Model üzerinde çalışan cerrahlar diğer cerrahlara ve uzman cerrahlara soru sorabilecekler.

Şu anda projenin ön çalışmalarına da başladık, başka fonlara da başvuracağız. Bunu tamamladığımızda, hem meme modeli üzerinde eğitim veren hem de öğrenme takibinin yapılabileceği bir online platform meydana getireceğiz. Bu da dünyada bir ilk olacak. Biz geride kimseyi bırakmadan herkesin cerrahi eğitime ulaşmasını sağlamak istiyoruz.”

MIT ve Harvard’da çalışmalar yaptı

Dr. Özge Akbulut lisans eğitimini, 2004 yılında Sabancı Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği programında tamamladı. Doktorasını yine aynı alanda, MIT’te biyomoleküler aletlerin düşük maliyetli üretimi ve yüzey bilimi üzerine yaptı (2009). Doktora-sonrası çalışmalarına Harvard Üniversitesi’nde kaynakları kısıtlı bölgeler için araç ve teknikler geliştirerek devam etti. Özge Akbulut, 2012’ten bu yana Sabancı Üniversitesi’nde öğretim üyesi ve aynı zamanda cerrahi simülasyon platformu üreten Surgitate’in kurucu ortağı.

‘Projemizi 1.5 yıl içinde tamamlarız’

Projeyi Türkiye’de Türk Senoloji Akademisi ve Fark Labs, İngiltere’de Meme Cerrahisi Derneği (Association of Breast Surgery) de destekliyor.

Şu anda meme modeli ile başlayan sistemin önümüzdeki yıllarda başka organlar için de geliştirilebileceğini anlatan Dr. Akbulut, “Bu projenin 1.5 yılda tamamlanacağına inanıyoruz. Sonuçlar beklediğimiz gibi çıkarsa üç sene içerisinde başka organlar için de hayata geçirebileceğimize inanıyoruz. Bu fonu almak bizim için önemli, Kasım’da belli olacak. İyi bir aday olduğumuzu düşünüyorum” diye anlattı.