Birçok uygarlığın buluşma noktası Şanlıurfa

Şanlıurfa Göbeklitepe’nin keşfiyle ve UNESCO’nun Göbeklitepe’yi 2018 yılında kalıcı listeye almasıyla son yıllarda adını tüm dünyaya duyurdu. Bir çoban tarafından bulunan ve gerekli ilgiyi göremeyen kalıntılar, Alman arkeolog Klaus Schmidt tarafından araştırılmış, yapılan kazılarda bulunanların M.Ö. 9500’lere dayandığı ortaya çıkmıştır. Böylece dünyada bulunan en eski kalıntı olarak da tarihe geçmiştir. Yapılış amacı hala tam olarak netleşmese de kazılar ilerledikçe daha doğru sonuçlara ulaşılacaktır. Şimdilik bulunanlar ışığında burası bir tapınak…

Bir diğer tapınak da Soğmatar Antik Kenti.Soğmatar’ın da ay ve gezengen tanrıları için tapınma alanı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış.Ay tanrısı Sin’e tapınma alanı olan mağaranın dışında,kaya mezarları,anıt mezar ve iç kale bulunan antik kentte kazı çalışmaları devam ediyor.Soğmatar’a 15 km mesafede bulunan Şuayb Antik Kenti’nde yaşayanların bu bölgeyi mezarlık ve ibadet yeri olarak kullandıkları düşünülüyor.

Geç Roma dönemine tarihlenen Şuayb Antik Kenti mimarisi Efes Antik Kenti’ne benzediği için “Güneydoğu’nun Efes’i” olarak adlandırılıyor.Burada detaylı kazı yapılmamış;ancak bulunanlara göre Harran Ovası’nda yaşayan insanların yazlıkları olarak kullanıldığı düşünülüyor. Her evin avlusunda su kuyuları bulunan, ızgara planlı sokaklara sahip olan bölge, tipik Roma evlerinin tarzına sahip. Romalıların mimaride ne kadar ileri seviyede oldukları aşikar, bundan dolayı sistemli bir kazı sonrası burası turizm için çok önemli bir nokta haline gelecektir.

Bu kadar antik kente ve köklü bir tarihe sahip şehirde elbette çok iyi içeriklere sahip müzeler var.

Şanlıurfa geniş ovalara sahip bir tarım kenti. Mezopotamya’nın en verimli topraklarından kabul edilen uçsuz bucaksız Harran Ovası en bilineni. Bir dönem su sorunundan dolayı gereken verim alınamasa da şimdilerde bölgede bulunan, Türkiye’nin en büyük barajı da olan, Atatürk Barajı sayesinde geçmişteki şanını sürdürmeye devam ediyor.Birçok sebze ve meyve yetiştirilen topraklarda pamuk ve mısır oldukça önemli bir yere sahip. Ekim ayında şehri ziyaret edenler pamuk hasadını yakalayabilir.Bakliyat ve biber üretimi de yapılan şehrin adı, biberin koyu bir renk alana kadar kurutulmasıyla elde edilen isot ismiyle özdeşleşmiş.Sulama sistemleri geliştikçe şehirden alınan ürün çeşidinin fazlalaştığı bereketli topraklar, tarım için çok önemli bir nokta

Kültür Turizminin Başkenti Şanlıurfa

Kültür turizminin başkenti Şanlıurfa’da gezilecek yerler oldukça çeşitli.Camii,kilise,mağara,kale,antik kent,göller,tarihi evler ne ararsanız var diyebilirim.Görülmesi gereken noktaların başında tabiî ki Balıklı Göl geliyor.Ardından kaleye çıkabilir,şehri bir de tepeden izleyebilirsiniz. Mevlid-i Halil Camii,Ulu Camii,geçmişte ismi 12 Havariler Kilisesi şimdilerde, üzerine konulan aparat rüzgargülüne benzediğinden dolayı Fırfırlı Camii diye bilinen yapı hristiyanlar için oldukça önemli.Van’daki Varak Manastırı’nda bulunan varak haçı 1092 yılında bölgeye getirilmiş ve bu yapıya yerleştirilmiştir.

Varaka Haçı Bayramı Ermeniler için önemli bir bayram. 1.yy’da İmparatoriçe Patronike Yeruşalim’i ziyareti sırasında Hz.İsa’nın çarmıha gerildiği haçtan bir parçayı temin eder.Bu kutsal hazineyi saklar,daha sonra kendi soyundan gelen aynı inanca sahip kadınlara miras bırakır.Roma’da hristiyanlara zulum başlayınca Mısır’a kaçan Patronike’nin soyundan olan Azize Hripsime haçı da yanında götürür. Kimlikleri ortaya çıkınca Mısır’dan da kaçmak zorunda kalınca Suriye üzerinden Ermenistan’a gidip oradan da Van’a gelerek haçı burada bir keşişe verirler.Keşiş Varak Dağı eteklerine bu haçı gömer ve yaklaşık 300 yıl sonra,uzun uğraşlar sonucu bulunamayan haçı, mucizevi şekilde 2 keşiş bir gece gökte ışıktan haç şeklinde görürler ve bu özel durum bayram olarak kutlanmaya başlar.İşte Fırfırlı Camii’deki Varak Haçı’nın hikayesi…

Justinyen Su Kemeri, Tarakçılar Sokağı ve çarşıları görülmesi gereken noktalar. Yöre halkının giydiği renkli kıyafetlerin kumaşlarının satıldığı manifaturacılar çarşısı alışveriş için de ideal bir nokta. Tarihte önemli ticaret noktaları bu bölgeden geçtiği için şehirde birçok han bulunuyor.Günümüzde en bilineni olan Gümrük Han,Kanuni Sultan Süleyman zamanında kervansaray olarak yaptırılmış,Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde “yetmiş hanı” olarak anlattığı bir yapı.İki katlı olan yapının alt katında yöreye has mırra ve menengiç kahvesi içebilirsiniz.

Görülmesi gereken diğer bir nokta da Halfeti.Savaşan Köyü ve Rumkale ziyaret edilmesi gereken noktalar.Burada tekne turu yapabilirsiniz.Nisan ayında ziyaret edenler sadece burada yetişen karagülü de görme fırsatını yakalayabilirler.Yine Şanlıurfa’ya has bir kuş türü olan kelaynakları koruma amaçlı Birecik’de bulunan Kelaynak Üretim İstasyonu’nu ziyaret edebilirsiniz.

Şanlıurfa’da turizm dört mevsime yayılmış.Sıcağıyla ünlü Şanlıurfa’da bir de kayak merkezi bulunuyor.Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki tek kayak merkezi olan Karacadağ Kayak Merkezi’ne kışın gidenler karın tadını çıkartıp,kayak yapabilirler.

Harran tarihi evleri yazın serin, kışın sıcak olması ve değişik mimari yapısıyla ilgi çekici bir nokta. Harran’da Müslümanların kurduğu ilk üniversite olan Harran Üniversitesi bulunuyor. Matematikte sıfırın bulunduğu yer olmasıyla oldukça önemli olan kurumda astronomi gözlemleri de yapılmış.

Şehrin ruhunu yaşamak için sabah kahvaltıda ciğerinizi yiyecek, gün içinde yapıları gezecek ve günü sıra gecesiyle tamamlayacaksınız. Sıra gecesi organizasyonlarında şehrin müzikleri eşliğinde yöre mutfağının en bilinen yemekleri servis ediliyor.

Şanlıurfa’da Konaklama ve Ulaşım

Konaklama ve ulaşım açısından hiçbir sorun yaşamayacağınız şehirde havaalanı bulunuyor.Tarihi yapılar bir noktada toplansa da görülmesi gereken birçok nokta çeşitli ilçelere dağılmış olduğundan şehir içi ulaşımda araç kiralamak gerekiyor.

Şanlıurfa’da Ne Yenir

Bu kadar bereketli topraklar ve bol ürün tabiî ki mutfak kültürüne de yansımış.Belediye köyleri tek tek gezerek bir gastronomi haritası hazırlamış ve 42 medeniyete ait 800’e yakın yemek çeşidi çıkması oldukça şaşırtıcı olmuş.Acısı bol olan Şanlıurfa mutfağında salçaya reçel demeleri de oldukça ilginç.Kebap, lahmacun, çorba ve tatlının birçok çeşidi bulunan şehrin en bilinen yemekleri Urfa kebap, haşhaş kebabı, bu yöreye has, Fırat nehrinden çıkartılan şabut balığı ve festivali dahi yapılan çiğköfte…Tatlı olarak da krep arasında ceviz bulanan şıllık tatlısı yöreye has bir lezzet.